Blockchain vs SWIFT: Hệ Thống Nào Sẽ Định Hình Tương Lai Của Thanh Toán Quốc Tế?

Trong thời đại kết nối toàn cầu hiện nay, việc tham gia vào các hoạt động kinh doanh qua các quốc gia khác nhau là rất quan trọng. Nó cho phép chuyển tiền đơn giản giữa các cá nhân và doanh nghiệp, bất kể họ có thể đặt ở đâu. 

SWIFT đã là nhân tố chủ chốt trong việc hỗ trợ các giao dịch này trong nhiều năm. Sự xuất hiện của công nghệ blockchain đang biến đổi cảnh quan thanh toán quốc tế và nhanh chóng khẳng định mình là đối thủ mạnh mẽ đối với sự thống trị của SWIFT trong lĩnh vực này. 

Khi các hệ thống này tiến bộ, cuộc cạnh tranh sôi nổi giữa các thực tiễn đã được thiết lập và các ý tưởng mới đang ảnh hưởng đến tương lai của các hệ thống thanh toán toàn cầu.

Bài viết này khám phá những điểm mạnh và điểm yếu của blockchain so với SWIFT, so sánh ảnh hưởng của chúng đến hệ thống tài chính toàn cầu hiện nay.

SWIFT là gì?

SWIFT, viết tắt của Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication, được thành lập vào năm 1973 và đã cách mạng hóa các giao dịch tài chính xuyên biên giới bằng cách thay thế hệ thống TELEX cũ kỹ và dễ lỗi. 

Ngày nay, nó phục vụ hơn 11.000 tổ chức tài chính tại hơn 200 quốc gia, xử lý khoảng 45 triệu thông điệp mỗi ngày. Mạng lưới này không chuyển tiền vật lý mà tạo điều kiện giao tiếp giữa các ngân hàng, cho phép họ gửi và nhận các hướng dẫn thanh toán sử dụng các mã chuẩn hóa.

Mỗi giao dịch được truyền qua SWIFT sử dụng các Mã Nhận Dạng Ngân Hàng (BIC) độc nhất, đảm bảo rằng tiền đến được đích định. Các tổ chức tiền tệ dựa vào cơ sở hạ tầng mạnh mẽ của SWIFT để xử lý hàng nghìn tỷ đô la trong các giao dịch hàng ngày.

Khi nhu cầu thanh toán toàn cầu tiến triển, SWIFT đã giới thiệu các đổi mới như Global Payments Innovation (GPI) để cải thiện tốc độ và tính minh bạch. Tuy nhiên, nó đang đối mặt với sự cạnh tranh ngày càng tăng từ các nền tảng thanh toán dựa trên blockchain mới nổi, những nền tảng này cung cấp các lựa chọn nhanh hơn, rẻ hơn và minh bạch hơn cho các giao dịch xuyên biên giới.

Cách Thức Hoạt Động Của Thanh Toán SWIFT

Về cơ bản, SWIFT tạo điều kiện cho các thanh toán giữa các ngân hàng bằng cách truyền các thông điệp tài chính, được biết đến là mã SWIFT, chỉ dẫn nơi và cách thức chuyển tiền. 

Các thông điệp này cho phép các ngân hàng khởi tạo và xác nhận các giao dịch một cách an toàn, dựa vào các mã chuẩn hóa cho các hoạt động toàn cầu hiệu quả. 

Mỗi tổ chức tham gia được gán một mã SWIFT độc nhất, xác định tổ chức đó trong các giao dịch, đảm bảo việc chuyển tiền đúng đích.

Chuyển tiền qua SWIFT truyền các lệnh thanh toán giữa các tổ chức sử dụng một hệ thống nhắn tin chuẩn hóa. Mỗi ngân hàng trong chuỗi chuyển tiền phải có một mối quan hệ tương ứng, trực tiếp hoặc thông qua các ngân hàng trung gian. 

Khi một giao dịch được khởi tạo, một lệnh thanh toán được gửi qua mạng SWIFT, đi qua nhiều ngân hàng tương ứng khác nhau cho đến khi đến đích cuối cùng. Phương pháp này hiệu quả cho các chuyển tiền toàn cầu nhưng đi kèm với những chậm trễ vốn có, do thường có nhiều trung gian tham gia.

Mặc dù thanh toán SWIFT cung cấp nhắn tin đáng tin cậy và an toàn, nó không chuyển tiền vật lý. Thay vào đó, nó tạo điều kiện giao tiếp giữa các tổ chức, yêu cầu các ngân hàng trung gian thanh toán các giao dịch.

Ưu Điểm và Hạn Chế của SWIFT

Mạng lưới SWIFT đã lâu là tiêu chuẩn cho các thanh toán xuyên biên giới và nội địa, cung cấp nhiều lợi thế rõ ràng. Phạm vi toàn cầu của nó không có đối thủ, kết nối hàng nghìn tổ chức tài chính tại hơn 200 quốc gia. Mạng lưới rộng lớn này cung cấp một nền tảng an toàn và đáng tin cậy cho các ngân hàng giao tiếp, đảm bảo rằng các giao dịch quốc tế được xử lý hiệu quả và tuân thủ các tiêu chuẩn quy định toàn cầu.

Cơ sở hạ tầng đã được thiết lập tốt của SWIFT cũng hỗ trợ các giao dịch có giá trị cao một cách tự tin, cung cấp các giao thức mã hóa và xác thực duy trì tính bảo mật và an toàn của thông tin thanh toán.

Mặc dù có những điểm mạnh này, thanh toán xuyên biên giới của SWIFT vẫn đối mặt với một số hạn chế đáng kể. Một trong những nhược điểm chính là tốc độ. Các giao dịch thường mất vài ngày để hoàn tất, đặc biệt khi có nhiều ngân hàng trung gian hoặc tương ứng tham gia, gây ra sự chậm trễ có thể làm gián đoạn hoạt động kinh doanh. Sự phức tạp của chuỗi thanh toán cũng làm tăng chi phí, với các khoản phí cao thường phát sinh do sự tham gia của các ngân hàng trung gian.

Một hạn chế khác là tính minh bạch. Trong khi dịch vụ nhắn tin tài chính truyền thống này cung cấp nhắn tin an toàn, nó thiếu khả năng theo dõi giao dịch theo thời gian thực, điều đã trở thành ưu tiên trong bối cảnh kinh tế nhanh chóng ngày nay. 

Thêm vào đó, sự phụ thuộc vào một mạng lưới tập trung khiến nó dễ bị tổn thương trước các quyết định chính trị toàn cầu, như khi một số quốc gia hoặc tổ chức bị hạn chế sử dụng các dịch vụ SWIFT do các lệnh trừng phạt quốc tế. Khi sự cạnh tranh từ các lựa chọn dựa trên blockchain tăng lên, SWIFT đang chịu áp lực ngày càng lớn để đổi mới.

Blockchain là gì?

Blockchain là một sổ cái kỹ thuật số phi tập trung đang cách mạng hóa cách thức các giao dịch được ghi lại và xác minh. Khác với các hệ thống truyền thống, dựa vào các trung gian như ngân hàng, blockchain hoạt động thông qua một mạng lưới các nút phân tán, làm cho nó an toàn và minh bạch hơn. 

Mỗi giao dịch được nhóm vào một “khối” và liên kết với khối trước đó, tạo thành một “chuỗi” các bản ghi không thể thay đổi. Quy trình này loại bỏ nhu cầu xác minh từ bên thứ ba, tăng tốc thời gian giao dịch đáng kể và giảm chi phí.

Ban đầu được phát triển cho các loại tiền điện tử như Bitcoin, công nghệ blockchain hiện đang được sử dụng trong thanh toán xuyên biên giới, nơi nó cung cấp nhiều lợi thế chính so với các hệ thống như SWIFT. 

Bằng cách loại bỏ nhu cầu các trung gian, blockchain cho phép các thanh toán quốc tế nhanh hơn, hiệu quả về chi phí hơn, làm cho nó trở thành một lực lượng đột phá trong ngành tài chính và là một lựa chọn hấp dẫn cho các doanh nghiệp tìm kiếm các giao dịch toàn cầu được tối ưu hóa.

Cách Thức Hoạt Động Của Thanh Toán Blockchain

Trong các thanh toán dựa trên blockchain, người dùng có thể gửi tiền điện tử hoặc tài sản kỹ thuật số trực tiếp đến người nhận mà không cần các trung gian. Khi một thanh toán được khởi tạo, các nút trong mạng blockchain sẽ xác thực giao dịch. 

Sau khi được xác thực, nó được thêm vào một khối, sau đó được gắn vào blockchain. Quy trình này hoàn thành trong vài phút hoặc giây, tùy thuộc vào blockchain được sử dụng.

Ưu Điểm và Thách Thức của Thanh Toán Blockchain

Giải pháp thanh toán blockchain cung cấp những lợi thế đáng kể trong thế giới các giao dịch xuyên biên giới. Một trong những lợi ích chính là tốc độ. Khác với các hệ thống truyền thống như SWIFT, có thể mất hàng ngày để xử lý các khoản thanh toán, các giao dịch blockchain thường được hoàn tất ngay lập tức hoặc trong vòng vài phút. Việc hoàn tất nhanh chóng này giảm đáng kể sự chậm trễ, làm cho nó lý tưởng cho các doanh nghiệp và người tiêu dùng cần các khoản chuyển nhanh.

Hiệu quả về chi phí là một lợi thế lớn khác. Blockchain loại bỏ các trung gian, giảm đáng kể các khoản phí giao dịch so với các mạng lưới ngân hàng truyền thống. Hơn nữa, tính minh bạch của nó—mỗi giao dịch được ghi lại trên một sổ cái không thể thay đổi—cung cấp bảo mật và khả năng truy xuất cao hơn, giảm nguy cơ gian lận.

Tuy nhiên, hệ thống thanh toán blockchain vẫn đối mặt với một số thách thức. Sự không chắc chắn về quy định vẫn là một mối quan tâm, khi các quốc gia khác nhau có các quy định khác nhau về tiền điện tử và công nghệ blockchain. Sự biến động của một số loại tiền điện tử cũng đặt ra rủi ro, mặc dù stablecoin đã giúp giải quyết vấn đề này.

Cuối cùng, blockchain vẫn đối mặt với các vấn đề về khả năng mở rộng, đặc biệt khi khối lượng giao dịch tăng cao, có thể làm chậm mạng lưới và tăng chi phí. Mặc dù có những thách thức này, blockchain vẫn tiếp tục đột phá ngành tài chính với các giải pháp thanh toán sáng tạo của nó.

Blockchain vs SWIFT: Các Trường Hợp Sử Dụng và Các Ứng Dụng Hiện Tại

Trong các thanh toán xuyên biên giới, SWIFT và blockchain cung cấp những lợi thế và thách thức riêng biệt. Hãy so sánh hai hệ thống này và hiểu thêm về cách mỗi hệ thống định hình cảnh quan thanh toán toàn cầu hiện nay.

Tốc Độ và Hiệu Quả

Nhược điểm lớn nhất của SWIFT so với blockchain là tốc độ. Các giao dịch SWIFT có thể mất từ một đến năm ngày làm việc để hoàn tất, tùy thuộc vào số lượng trung gian tham gia. Mặt khác, việc xử lý thanh toán sử dụng blockchain cung cấp việc hoàn tất gần như tức thì, với hầu hết các giao dịch được hoàn tất trong vài giây đến vài phút.

Cấu Trúc Chi Phí

Các giao dịch SWIFT phát sinh các khoản phí đáng kể, đặc biệt khi có nhiều ngân hàng trung gian tham gia. Các khoản phí này có thể bao gồm phí giao dịch, phí chuyển đổi tiền tệ và phí từ các ngân hàng trung gian. 

Ngược lại, các giao dịch blockchain thường rẻ hơn nhiều. Blockchain loại bỏ nhu cầu các trung gian, giảm chi phí đáng kể, mặc dù vẫn có các khoản phí nhỏ cho việc xác thực mạng lưới (ví dụ: phí gas) vẫn áp dụng.

Minh Bạch và An Ninh

Các giao dịch SWIFT cung cấp mức độ minh bạch hạn chế, vì người dùng không thể dễ dàng theo dõi tiến trình của một khoản thanh toán theo thời gian thực. Ngược lại, blockchain cung cấp một sổ cái minh bạch, cho phép các bên tham gia xác minh và theo dõi trạng thái của các khoản thanh toán ngay lập tức.

An ninh là một lĩnh vực khác mà blockchain vượt trội, nhờ vào tính phi tập trung và việc sử dụng các kỹ thuật mật mã. Trong khi SWIFT cũng an toàn, cấu trúc tập trung của nó làm cho nó dễ bị tổn thương trước các vi phạm tiềm ẩn.

Phạm Vi Toàn Cầu và Việc Áp Dụng

Hệ thống thanh toán SWIFT có mạng lưới toàn cầu với hơn 11.000 tổ chức tài chính, làm cho nó trở thành hệ thống được sử dụng rộng rãi nhất cho các thanh toán xuyên biên giới. Blockchain, mặc dù đang tăng trưởng về việc áp dụng, vẫn thiếu mức độ tin cậy của các tổ chức và sự tích hợp với quy định. Tuy nhiên, tính phi tập trung toàn cầu của blockchain làm cho nó phù hợp để mở rộng vào các khu vực thiếu cơ sở hạ tầng ngân hàng truyền thống.

Khả Năng Mở Rộng

Cơ sở hạ tầng đã được thiết lập của SWIFT có thể xử lý hàng triệu giao dịch hàng ngày. Công nghệ sổ cái phân tán, mặc dù có thể mở rộng, đã gặp phải các nút thắt khi khối lượng giao dịch tăng cao, dẫn đến thời gian xử lý chậm hơn và phí cao hơn. Các đổi mới như giải pháp lớp 2 và sharding đang giúp giải quyết những vấn đề này, nhưng blockchain vẫn chưa hoàn toàn đạt được khả năng xử lý của SWIFT.

Các Ví Dụ Về Crypto Vượt Trội SWIFT

Công nghệ blockchain nhanh chóng tái định nghĩa các thanh toán xuyên biên giới, thách thức các hệ thống truyền thống như SWIFT với các giải pháp nhanh hơn, tiết kiệm hơn. Một ví dụ nổi bật là Ripple, với giao thức thanh toán dựa trên blockchain của nó tận dụng tiền điện tử gốc XRP, để tạo điều kiện cho các giao dịch quốc tế thời gian thực với chi phí thấp. 

Khác với SWIFT, Ripple bỏ qua nhiều ngân hàng trung gian, làm cho quy trình thanh toán trở nên trơn tru và giảm đáng kể cả thời gian và phí. Sự hiệu quả này đã thu hút nhiều tổ chức tài chính đang tìm kiếm một lựa chọn hiện đại thay thế cho các chuyển tiền chậm hơn và đắt hơn của SWIFT.

Một nhân tố lớn khác trong lĩnh vực này là Stellar, với mạng lưới blockchain của mình, hợp tác với nền tảng IBM World Wire, đang kết nối các tổ chức trên toàn cầu. Sử dụng token gốc của Stellar, Lumens (XLM), nền tảng này cho phép thanh toán xuyên biên giới liền mạch, cung cấp cả tốc độ và tính minh bạch mà hệ thống SWIFT hiện tại thiếu. Cách tiếp cận của Stellar giảm sự phụ thuộc vào ngân hàng tương ứng, một thành phần cốt lõi của SWIFT, thường gây ra sự chậm trễ và chi phí bổ sung.

Mạng lưới Thông tin Ngân hàng Liên ngân hàng của JPMorgan (IIN) áp dụng một cách tiếp cận hơi khác, tập trung vào việc nâng cao hiệu quả trong ngân hàng tương ứng bằng cách sử dụng hệ thống sổ cái chia sẻ. Giải pháp dựa trên blockchain này giúp các ngân hàng trao đổi thông tin thanh toán nhanh hơn và an toàn hơn, giảm thiểu các quy trình thủ công và đẩy nhanh các chuyển tiền quốc tế.

Các nền tảng như Corda Settler, xây dựng trên blockchain Corda, cũng đang tạo tiếng vang bằng cách cung cấp các thanh toán xuyên biên giới liền mạch thông qua nhiều kênh thanh toán. Sự linh hoạt này bỏ qua các hạn chế của SWIFT, giảm chi phí trung gian trong khi vẫn duy trì mức độ an ninh cao.

Cuối cùng, stablecoin như Tether (USDT) và USD Coin (USDC), được xây dựng trên các blockchain như ETH, đang ngày càng phổ biến. Các loại tiền kỹ thuật số này cung cấp sự ổn định của các loại tiền fiat truyền thống kết hợp với những lợi thế công nghệ của blockchain, làm cho chúng trở nên lý tưởng cho các giao dịch xuyên biên giới an toàn và chi phí thấp. 

Cùng nhau, những ví dụ này nhấn mạnh sự thống trị ngày càng tăng của crypto so với SWIFT trong việc cách mạng hóa các thanh toán toàn cầu.

Blockchain vs SWIFT: Các Trường Hợp Sử Dụng và Các Ứng Dụng Hiện Tại

Yêu cầu ngày càng tăng về thanh toán xuyên biên giới nhanh hơn, hiệu quả hơn đã thúc đẩy cả blockchain và SWIFT đổi mới. Trong khi SWIFT vẫn là xương sống của ngân hàng truyền thống, blockchain đang tiến bộ đáng kể với các giải pháp phi tập trung. 

Hãy khám phá cách cả hai hệ thống đang được sử dụng trong các tình huống thực tế, và nhấn mạnh các trường hợp sử dụng chính và các ứng dụng mới nhất đang định hình lại cảnh quan thanh toán toàn cầu cho các doanh nghiệp và các tổ chức kinh tế.

Các Đổi Mới của SWIFT

Mặc dù có những hạn chế, SWIFT vẫn tiếp tục đổi mới. Dịch vụ Global Payments Innovation (GPI) của nó nhằm cung cấp các khoản thanh toán quốc tế nhanh hơn, minh bạch hơn bằng cách cho phép các ngân hàng theo dõi trạng thái của các khoản thanh toán theo thời gian thực. SWIFT cũng đang khám phá các quan hệ đối tác và tích hợp với các công nghệ mới như blockchain để tối ưu hóa các quy trình thanh toán.

Các Giải Pháp Dựa Trên Blockchain

Các nền tảng blockchain như Ripple, Stellar, và ETH đang thay đổi các thanh toán xuyên biên giới. Hệ thống dựa trên XRP của Ripple đã thu hút sự chú ý của một số tổ chức tài chính lớn, cung cấp các giao dịch gần như tức thì với chi phí một phần. Tương tự, Stellar cho phép các khoản thanh toán chi phí thấp bằng cách sử dụng XLM. Stablecoin và Tiền kỹ thuật số của Ngân hàng Trung ương (CBDC) cũng đang trở nên phổ biến như những lựa chọn an toàn, dựa trên blockchain cho các thanh toán xuyên biên giới.

Tương Lai Của Thanh Toán Quốc Tế

Tương lai của các khoản thanh toán xuyên biên giới có khả năng sẽ được định hình bởi sự kết hợp giữa các hệ thống ngân hàng truyền thống như SWIFT và các công nghệ đổi mới như blockchain. Trong khi SWIFT vẫn thống trị nhờ mạng lưới rộng lớn và sự tin cậy về quy định, tốc độ, hiệu quả về chi phí và tính minh bạch của blockchain khiến nó trở thành đối thủ mạnh cho tương lai.

Các hệ thống lai có thể xuất hiện, kết hợp những điểm mạnh của cả hai thế giới—phạm vi toàn cầu và sự tích hợp quy định của SWIFT với tốc độ và hiệu quả của blockchain. 

Hơn nữa, các đổi mới như CBDC và stablecoin có thể thu hẹp khoảng cách giữa các hệ thống truyền thống và phi tập trung, cung cấp sự an toàn và tin cậy của các loại tiền do chính phủ bảo đảm trong khi tận dụng các lợi thế công nghệ của blockchain.

Kết Luận

Cả SWIFT và blockchain đều có những điểm mạnh độc đáo trong việc định hình các khoản thanh toán xuyên biên giới hiện nay. 

Hệ thống toàn cầu, an ninh và sự tích hợp quy định của SWIFT khiến nó trở thành lựa chọn đáng tin cậy cho các chuyển tiền quốc tế, nhưng thời gian xử lý chậm hơn và chi phí cao hơn ngày càng được coi là những hạn chế. 

Trong khi đó, blockchain cung cấp một lựa chọn nhanh chóng, minh bạch và chi phí thấp, mặc dù việc áp dụng vẫn bị hạn chế bởi sự không chắc chắn về quy định và các thách thức về khả năng mở rộng.

Khi cảnh quan tài chính tiếp tục tiến hóa, hai hệ thống này có khả năng sẽ tồn tại song song, mỗi hệ thống đóng vai trò quan trọng trong các khía cạnh khác nhau của hệ sinh thái thanh toán toàn cầu. 

Sự đổi mới của blockchain và cơ sở hạ tầng đã được thiết lập của SWIFT đảm bảo rằng các khoản thanh toán quốc tế sẽ tiếp tục được cải thiện, mang lại lợi ích cho các nhà đầu tư tổ chức và cá nhân trong một thế giới ngày càng kết nối.

Được viết bởi

Anna ChurakovaNgười viết bài

Xét duyệt bởi

Tamta SuladzeTác giả chính