2024 küresel ekonomik görünümü, artan jeopolitik riskleri, istikrarsız faiz oranlarını ve karşı taraf sorunlarına daha fazla odaklanmayı vurgulamaktadır. Ancak, bu zorluklara rağmen, küresel ödemeler sektörü yeni teknolojiler ve değişen tüketici davranışları tarafından beslenen heyecan verici bir dönüşüm geçiriyor.
Örneğin, nakit para hızla demode oluyor. 2019 ve 2023 yılları arasında nakit para Avrupa’daki işlemlerin sadece %20’sini oluştururken, 2023 yılında ABD’deki mağaza içi ödemelerin sadece %11’inde nakit para kullanılacak. Bunun yerine, elektronik ve mobil ödemeler ne kadar kullanışlı oldukları için popüler hale geliyor.
Peki ama 2024 ve sonrasında ödeme trendlerini nasıl bir gelecek bekliyor? Gelişen teknolojiler işlemleri nasıl etkileyecek?
Temel Çıkarımlar
- Kripto para birimleri ve blok zinciri, daha hızlı, merkezi olmayan ve daha güvenli işlem seçenekleriyle sınır ötesi ödemeleri yeniden şekillendiriyor.
- BNPL, özellikle genç nesil arasında esnek ödeme seçenekleriyle popülerlik kazanıyor.
- CBDC’ler kripto para birimlerine güvenli, devlet destekli bir alternatif olarak ortaya çıkıyor ve küresel ödeme sistemlerini modernize ediyor.
- Dijital cüzdanlar ve A2A ödemeleri, kesintisiz ve temassız işlemlere doğru geçişi teşvik ediyor.
Ödeme Sektöründe Göz Önünde Tutulması Gereken Trendler
2024’teki dijital ödeme trendleri, finans sektörünü dönüştüren yeni ödeme teknolojileri tarafından yönlendiriliyor. Tüketiciler giderek daha fazla sorunsuz, güvenli ve verimli ödeme çözümlerine yöneliyor. İster ödeme yapmak için bir telefona dokunmak, ister sınır ötesine kripto para göndermek veya taksitli ürünler için ödeme yapmak olsun, ödemelerin geleceği tamamen kolaylık ve kişiselleştirme ile ilgilidir.
Zincir İçi Ödemeler ve Kripto Para
Kripto ve blok zinciri teknolojisi artık bir zamanlar olduğu gibi niş ilgi alanları değil. Bitcoin, Solana ve diğer dijital varlıklar sadece yatırım fırsatları olarak değil, geleceğin işlem yöntemleri olarak da manşetlere taşındı. Kripto para birimlerinin temelini oluşturan merkezi olmayan defter olan blok zinciri teknolojisi, işlemleri aracılar olmadan gerçekleştirmenin güvenli, şeffaf ve hızlı yollarını sunuyor
Günümüz ekonomisinin küreselleşmiş yapısı, daha fazla tüketicinin uluslararası para gönderme ve alma yolları aradığı anlamına geliyor ve sınır ötesi kripto ödemeleri cezbedici bir çözüm sunuyor. Geleneksel ödeme sistemlerinin aksine, kripto para birimi daha hızlı, daha ucuz ve daha şeffaf uluslararası işlemlere olanak tanıyor. Sonuç olarak, daha fazla işletme ve hükümetin stablecoin ödemelerinin ve diğer blockchain tabanlı sistemlerin faydalarını keşfetmeye başladığını görüyoruz.
Deloitte’un Anketine göre, müşterilerin %64’ü kripto ile ödeme yapmak isterken, perakendecilerin %75’inden fazlası yakın gelecekte kripto ödemelerini dahil etmeyi planlıyor. Dijital para birimi işlemlerine yönelik bu artan talep, küresel kripto para birimi sahipliğinin yükselişine de yansımaktadır. Triple A, 2024 itibariyle küresel nüfusun %6,8’inin -yani 560 milyondan fazla insanın- kripto para sahibi olacağını tahmin ediyor.
Daha fazla işletme kripto para birimini ödeme sistemlerine entegre ettikçe, fiat ve sanal para birimleri arasındaki çizginin bulanıklaştığını göreceğiz. Tüccarlar kripto para birimlerini kabul etme fikrine ısınıyor ve tüketici talebi arttıkça benimseme de artacak. Daha fazla insan kripto para tutarsa, e-ticaretten fiziksel mağazalara kadar düzenli bir ödeme seçeneği olarak sunulduğunu görmeyi bekleyin.
Finansal Kapsayıcılık: Dijital Dünyada Bankasızları Bankalaştırmak
Finansal kapsayıcılık dünya çapında kritik bir sorun olmaya devam ediyor. Dijital ödeme sistemleri yaygınlaşırken, milyonlarca insan hala temel finansal hizmetlere erişimden yoksun. Neyse ki mobil ve dijital ödemelerin yükselişi bu açığın kapatılmasına yardımcı oluyor. Dünya Bankası Grubu’nun bir raporuna göre, 2011 yılında sadece %51 olan yetişkinlerin %76’sının artık bir banka veya mobil hesabı var; bu da finansal kapsayıcılıkta önemli bir sıçrama anlamına geliyor.
Özellikle dijital cüzdanlar bu dönüşümde önemli bir rol oynuyor. Alipay, MTN MoMo ve Orange Money gibi hizmetler, “bankasızların” geleneksel bir banka hesabına ihtiyaç duymadan finansal araçlara erişmeleri için yollar sunuyor.
Georgetown Üniversitesi ve MIT tarafından yapılan araştırmaya göre, bu büyüme özellikle hesap sahipliğinin 2017-2021 yılları arasında büyük ölçüde mobil para hizmetlerinin etkisiyle %63’ten %71’e yükseldiği gelişmekte olan ekonomilerde etkili oldu.
2024 ve sonrasında, ekonomiler nakitsiz toplumlara doğru yürüyüşlerini sürdürürken, işletmelerin ve hükümetlerin finansal kapsayıcılığı sağlamaya odaklanmaları gerekecek. Doğru yapıldığı takdirde, bu durum büyüme ve ekonomik kalkınma için muazzam fırsatlar yaratabilir.
Dijital Cüzdanların Yükselişi
Son zamanlarda Apple Pay veya Google Pay gibi bir dijital cüzdan kullanmadıysanız, giderek küçülen bir azınlığın parçasısınız demektir. E-ticaret ödeme trendleri değiştikçe, dijital cüzdanlar hem çevrimiçi hem de mağaza içi alışveriş yapmanın önde gelen yolu olarak ortaya çıkıyor.
Tüketiciler, satın alma işlemi yapmak için bir telefona veya akıllı saate dokunmanın rahatlığını seviyor. Bu eğilim, özellikle Çin gibi mobil öncelikli ekonomiler ve Afrika’daki bölgeler bu platformlara büyük ölçüde güvenirken, yavaşlama belirtisi göstermiyor. Aslında, Statista’ya göre dijital cüzdanlar 2023 yılında dünya çapında tüm e-ticaret işlemlerinin yarısını oluşturmaktadır.
Daha fazla tüccar ve ödeme işlemcisi dijital cüzdanları sistemlerine entegre ettikçe, fiziksel kredi kartı taşıma günleri yakında geride kalabilir. Mobil cüzdanların yükselişi, giderek artan dijital yaşamlarımıza uyan temassız, sorunsuz ve güvenli ödemelere yönelik daha büyük bir eğilimi yansıtmaktadır.
CBDC’ler: Devlet Tarafından Verilen Dijital Para
Bugün bankacılıktaki en sıcak konulardan biri merkez bankası dijital para birimleridir (CBDC’ler). CBDC’ler, hükümetler tarafından çıkarılan ve düzenlenen itibari para biriminin dijital versiyonlarıdır. CBDC’lerin cazibesi, dijital ödemelerin basitliğini geleneksel para biriminin güven ve istikrarı ile birleştirme yeteneklerinde yatmaktadır.
2024 yılında, 134 ülke ve para birimi birliği -küresel GSYH’nin %98’ini temsil ediyor- bir CBDC’yi araştırıyor, bu da Mayıs 2020’de sadece 35 olan sayıdan dramatik bir artış demek. Şu anda 66 ülke, geliştirmeden pilot programlara veya tam ölçekli lansmanlara kadar değişen CBDC araştırmalarının ileri aşamalarında.
Bunlar arasında Çin’in dijital yuanı (e-CNY) dünyanın en büyük CBDC pilot uygulaması olmaya devam ediyor. Haziran 2024 itibariyle, toplam işlem hacmi 7 trilyon e-CNY’ye (yaklaşık 986 milyar $) ulaşarak 17 eyalet bölgesini kapsadı ve eğitim, sağlık ve turizm gibi sektörlere entegre edildi.
CBDC’lerin faydaları açıktır: işlem maliyetlerinin azalması, sınır ötesi ödemelerde verimliliğin artması ve kara para aklama gibi mali suçlarla mücadelede şeffaflığın artması. Özellikle, ABD bile diğer altı büyük merkez bankası ile işbirliği içinde Project Agorá adlı sınır ötesi toptan CBDC projesine katılmıştır.
CBDC trendleri, blok zinciri teknolojisinin faydalarından yararlanırken, kripto para birimlerinin vahşi dalgalanmalarına çözüm olabilir. Finansal sistemlerimizin güncellenmesinde ve geleneksel paranın dijital dünyaya bağlanmasında kilit bir rol oynayacaklar.”
BNPL: Kredi için Yeni Bir Dönem
Son birkaç yıldır, Şimdi Al Sonra Öde (BNPL) hizmetleri, özellikle Y kuşağı ve Z kuşağı arasında popülerliğini artırdı. BNPL, şimdi alışveriş yapmanıza ve genellikle faizsiz olarak taksitle ödemenize olanak tanır. Özellikle paranın kısıtlı olduğu zamanlarda büyük alışverişleri halletmenin harika bir yoludur.
BNPL’nin yükselişi, tüketicilerin giderek daha esnek ödeme çözümleri aradığı e-ticaret ödeme trendleri tarafından desteklendi. Giyim perakendecilerinden teknoloji devlerine kadar birçok şirket artık ödeme süreçlerinin bir parçası olarak BNPL sunuyor. The Motley Fool Ascent tarafından ankete katılan BNPL kullanıcılarının %53’ü BNPL’yi kredi kartlarından daha sık kullanıyor ve %62’si BNPL sağlayıcılarına kredi kartı şirketlerinden daha fazla güveniyor, bu da tüketici tercihindeki önemli bir değişimin altını çiziyor.
İleriye baktığımızda, BNPL’nin perakende sektöründe daha da büyük bir oyuncu haline gelmesi muhtemel. Enflasyon ve ekonomik zorluklar devam ederken, bu hizmet müşterilerin mali durumlarını yönetmelerine yardımcı olmaya devam edecek ve işletmelere satışları artırmak için harika bir yol sunacaktır.
Daha İyi Sınır Ötesi Ödemeler
Sınır ötesi işlemler gerçek bir güçlük olabilir; yavaş işlemler, yüksek ücretler ve aldatıcı para birimi dönüşümleri hem işletmeler hem de tüketiciler için işi zorlaştırır. Ancak, gelişmekte olan sınır ötesi kripto ödemeleri ve ISO 20022 gibi yeni standartlar sayesinde manzara değişiyor.
Bu yenilikler, özellikle blok zinciri aracılığıyla daha hızlı ve daha ucuz sınır ötesi ödemelere olanak sağlıyor. Dijital para birimleri ve cüzdanlar, geleneksel bankaların bunu yapmasını gerektirmeden sınır ötesi para hareketini basitleştiriyor. Bu eğilim özellikle uluslararası işlemlerin arttığı e-ticaret için önemlidir.
Geleceğe baktığımızda, dijital para birimleri ve blok zincirinin benimsenmesi arttıkça, sınır ötesi ödemelerin verimsizlikleri azalmaya devam edecek ve sınır ötesi iş için yeni fırsatlar ortaya çıkacaktır.
Ödeme Güvenliği: Dijital Çağda Dolandırıcılıkla Mücadele
Dijital ödemelerdeki artışla birlikte ödeme dolandırıcılığındaki artış da kaçınılmaz hale geliyor. Giderek daha fazla insan dijital işlemleri benimserken, dolandırıcılar ve sahtekarlar da bu açıklardan faydalanmanın yeni yollarını buluyor. Ancak, ödeme endüstrisi en son ödeme güvenliği teknolojileriyle mücadele ediyor.
Yapay zeka (AI) ve makine öğrenimi, dolandırıcılık faaliyetlerinin hasara yol açmadan önce tespit edilmesinde önemli bir rol oynuyor. Gelişmiş algoritmalar artık işlem verilerini gerçek zamanlı olarak analiz edebiliyor, şüpheli davranışları işaretliyor ve dolandırıcılığı gerçekleşmeden önleyebiliyor.
Dijital ödemeler büyümeye devam ettikçe, güvenlik önlemleri de gelişecek ve yapay zeka gibi yeni teknolojiler tüketicileri ve işletmeleri korumada öncülük edecek.
Ödeme Teknolojisinde Gelişen Diğer Trendler
Yukarıda bahsedilen trendler ödeme ortamını şekillendirirken, heyecan verici yeni teknolojiler de ödemelerin geleceğinin önünü açıyor:
Hizmet Olarak Ödemeler (PaaS)
İşletmeler ödeme işlemlerini PaaS aracılığıyla dış kaynak kullanarak oyunu değiştiriyor. Bu, teknolojiye büyük yatırım yapmadan gelişmiş ödeme çözümleri sunmalarına olanak tanıyarak her ölçekteki şirket için akıllı ve uygun maliyetli bir seçim haline getiriyor.
A2A Ödemeleri
Hesaptan hesaba (A2A) ödemeler, paranın doğrudan banka hesapları arasında gerçek zamanlı olarak transfer edilmesini sağlar. Geleneksel ödeme raylarını atlayan A2A ödemeleri, ABD’deki FedNow ve Brezilya’daki PIX gibi sistemlerin öncülüğünde küresel olarak ilgi görmektedir.
Biyometrik ve Temassız Ödemeler
Yüz tanıma ve parmak izi içeren biyometrik ödemeler yeni norm haline geliyor. Ayrıca, mobil cihazlar ve giyilebilir cihazlar sayesinde temassız ödemelerde patlama yaşanıyor. Artırılmış gerçeklik (AR) ve Nesnelerin İnterneti (IoT) gibi yeni teknolojilerle daha da fazla gelişme bekliyoruz.
Kripto Paranın Ötesinde Blok Zinciri
Blockchain teknolojisi kripto gölgesinden çıkıyor. Aynı zamanda geleneksel bankaların dışında borç verme ve borç alma gibi hizmetlere olanak tanıyan merkezi olmayan finansın (DeFi) da temelini oluşturuyor. Piyasada yakın zamanda yaşanan düşüşün ardından DeFi, teknoloji büyüdükçe ve yerleşik finansal sistemlerle bağlantı kurdukça toparlanmaya hazırlanıyor.
Açık Bankacılık ve Açık Veri
Açık bankacılık, üçüncü taraf geliştiricilerin daha kişiselleştirilmiş ve yenilikçi finansal hizmetler oluşturmak için tüketici finansal verilerine (izinle) erişmesine olanak tanır. Bu trend, özellikle Avrupa gibi ana akım haline gelmekte olan bölgelerde rekabeti artırmakta ve inovasyonu teşvik etmektedir. Açık veri, tüketicilere finansal bilgileri üzerinde kontrol sağlayarak onları daha da güçlendiriyor.
Ödemelerde Yapay Zeka
Yapay zeka, otomasyon ve kişiselleştirme ile ödemeleri değiştiriyor. Chatbot’lar ile müşteri hizmetlerinin iyileştirilmesine yardımcı oluyor ve dolandırıcılık tespitini geliştiriyor. Gelecekte yapay zeka, hem şirketlere hem de müşterilere daha fazla verimlilik sağlayarak pazarı dönüştürmeye devam edecek.
Sonuç: Ödemelerin Geleceğine Hazırlanmak
İşletmeler için bu trendleri takip etmek, rekabette bir adım önde olmak ve tüketici taleplerini karşılamak için çok önemlidir. Bireyler içinse dijital ödemelerdeki trendleri bilmek, paranın giderek dijitalleştiği ve merkezsizleştiği bir dünyada yolunuzu bulmanıza yardımcı olabilir
SSS
En ünlü ödeme yöntemi nedir?
Mobil cüzdanlar, kredi ve banka kartlarını geride bırakarak dünya çapında tercih edilen çevrimiçi ödeme yöntemi haline geldi.
Ödeme işlemlerindeki en güçlü güncel trend nedir?
Dijital varlıklar ve blok zinciri, ödemeleri daha güvenli ve verimli hale getirerek öncülük ediyor. Ayrıca CBDC’lerin ve BNPL hizmetlerinin de sektörde taşları yerinden oynattığını görüyoruz. Ayrıca, açık bankacılık ve yapay zekanın artan kullanımı, gelecekte ödemeleri ele alma şeklimizi değiştirecek.
CBDC'ler ve kripto para birimleri arasındaki fark nedir?
CBDC’ler ve kripto para birimlerinin her ikisi de dijital varlık biçimleridir, ancak farklı düzenleyici çerçeveler altında çalışırlar. CBDC’ler hükümetler tarafından çıkarılırken, BTC ve ETH gibi kripto para birimleri merkezi değildir ve hükümet kontrolünden bağımsız olarak çalışır.
A2A ödemelerinin geleneksel ödemelerden farkı nedir?
Hesaptan hesaba (A2A) ödemeler, kredi kartları gibi geleneksel ödeme ağlarından kaçınarak parayı doğrudan banka hesapları arasında taşıyan anlık elektronik transferlerdir.
